Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde Bulunan Muhtarü'l-Hikem ve Mehasini'l-Kelim Minyatürlerinin Analizi

Melek ÖZ

doi:https://doi.org/10.54498/Nigarhane.2023.14

Melek ÖZ

Yıl : 2023
Cilt : 3
Sayı : 1
Sayfa : 25-53

DOI : https://doi.org/10.54498/Nigarhane.2023.14

Döneminde oldukça rağbet gören Muhtarü'l-Hikem ve Mehasini'l-Kelim yazma eser; 11. yüzyılında İbn Fatik tarafından yazılmıştır. Eserde yirmi felsefe bilginlerin isimleri başlığı altında hikmetli sözlerini ve sekiz felsefi bilginin fiziksel özellikleri anlatılmıştır. Aradan geçen yüz yıla rağmen kopyalanarak Avrupa ülkelerine kadar gitmiş ve batı dillerine çevrilmiştir. Eserin minyatürleri 13. yüzyılın ortalarında Mezopotamya’ da yapıldığı tahmin edilmektedir. İncelenen eserin günümüze kadar gelen tek minyatürlü nüshası, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde III. Ahmet 3206 envanter numaraya kayıtlıdır. Tarihsiz olan bu eserin kimin yaptığı da bilinmemektedir. Kitapta 15 varak minyatür bulunmaktadır. Minyatürler Arap- Bizans etkilerini bir arada göstermekte ama Uygur minyatür özellikleri de barındırmaktadır. Muhtarü'l-Hikem ve Mehasini'l-Kelim yazma eserinin içinde yer alan minyatürlerinin ayrıntılı incelenmesi ve Selçuklu döneminde yapılan minyatürlü yazma eserlerle karşılaştırması yapılarak, minyatür farklılıklarını ortaya çıkarmak ve kayıt altına alınması amaçlanmıştır. Eserde giriş ve son varaklarda karşılıklı, satır aralarına da yerleştirilmiş minyatürler bulunmaktadır. Minyatürlerin kompozisyon, desen ve renk unsurları incelenmiştir. Muhtarü'l-Hikem ve Mehasini'l-Kelim yazma eserin 13. yüzyıla ait diğer minyatürlü yazma eserlerle karşılaştırılması yapılmıştır. Selçuklu Döneminden önce Mezopotamya’da birçok devlet ve uygarlık yaşamıştır. Bu devlet ve uygarlıklar birbirlerinin kültür miraslarının etkisi altında kalmıştır. Minyatür sanatı bu etkinin en belirgin örneklerini sunmaktadır. Helenistik, Moğol ve Arap kültürlerin karışımı ile oluşan Selçuklu minyatürü yenilikçi tarzlarını ortaya koymuştur.

Atıf yapmak için : Öz, M. (2023). Topkapı Sarayı Müzesi kütüphanesinde bulunan Muhtarü'l-Hikem ve Mehasini’l-Kelim minyatürlerinin analizi. Nigarhane Dergisi, 3(1), 25-53. https://doi.org/10.54498/Nigarhane.2023.14

Açıklama : Yazarların hiçbiri, bu makalede bahsedilen herhangi bir ürün, aygıt veya ilaç ile ilgili maddi çıkar ilişkisine sahip değildir. Araştırma, herhangi bir dış organizasyon tarafından desteklenmedi.Yazarlar çalışmanın birincil verilerine tam erişim izni vermek ve derginin talep ettiği takdirde verileri incelemesine izin vermeyi kabul etmektedirler. None of the authors, any product mentioned in this article, does not have a material interest in the device or drug. Research, not supported by any external organization. grant full access to the primary data and, if requested by the magazine they agree to allow the examination of data.

Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde Bulunan Muhtarü'l-Hikem ve Mehasini'l-Kelim Minyatürlerinin Analizi, Araştırma Makalesi,
2023, Vol. 3 (1)

Geliş Tarihi : 15.10.2023, Kabul Tarihi : 20.12.2023 , Yayın Tarihi : 31.12.2023