Yazma Eserlerde Vakıf Kayıtları ve Mühürlerin Biyografik Değeri

Belkıs Yıldız

doi:https://doi.org/10.54496/Nigarhane.2024.21

Belkıs Yıldız

Yıl : 2024
Cilt : 4
Sayı : 1
Sayfa : 68-85

DOI : https://doi.org/10.54496/Nigarhane.2024.21

Günümüz dünyasına kadim bir medeniyetin mirası olan, bulunduğu coğrafyanın ilim, irfan ve kültürünü yansıtan eserlerin yer aldığı kütüphanelerin büyük çoğunluğu vakıflar yolu ile vücuda gelmiştir. Vakıf kültürü kendisini kütüphanecilik faaliyetlerinde de hissettirmiş ve bunun sonucunda vakıflar yoluyla kütüphaneler kurulmaya başlanmıştır. Vakıf kütüphanelere bağışlanan eserlere basılmak üzere hazırlatılan vakıf mühürleri yazma eserlerin genellikle 1a ya da zahriye sayfasında görülmektedir. Kitapları korumak ve vakıf olduğuna dikkat çekmek ve o eseri herkesin kullanımına sunmak amacıyla hazırlanan vakıf kayıtları ise vakıf mührüyle aynı sayfada yer almaktadır. Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Kütüphanesi’nde yer alan 12 bin yazma eserde tespit edilen 55 vakıf mührünün değerlendirilmesinden oluşan “Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde Bulunan Vakıf Mühürleri ve Analizleri” başlıklı tez çalışmasından üretilen bu çalışmamızda vakıf kayıtları ve mühürlerin biyografik açıdan değerine vurgu yapılmıştır. Mühür ve kayıtlarda geçen isim, lakap, künye, mekân yahut meslek bilgileri araştırmacılara kolaylık sağlayacak tarihî birer vesika niteliğindedir. Vakıf kayıtları dönemin sanatsal ve kültürel durumu hakkında da bizlere bilgiler vermektedir. Mühürlerin bir şahsa aidiyeti ifade etmesi ve imza olarak kullanılması farklı kategoriler altında incelenebilecek pek çok tanıtıcı ifadeyi bünyesinde barındırmaktadır. Özellikle vakıf mühürleri ile birlikte aynı sayfaya düşülen vakıf ve temellük kayıtlarından yola çıkarak mühür sahibi hakkında tanıtıcı bilgiler vermesi bakımından ciddi öneme sahiptir. Yazma eserlerde yer alan vakıf mühürlerinde eserin vakfedildiğine dair bir ifade, vâkıfın adı, künyesi yahut lakabı, baba adı, mesleği, vakfedilen yer, tarih ve özellikle vakıf şartlarını içeren bilgilere ulaşmak mümkündür. Tüm bu bilgilerden yola çıkılarak mühür sahibi ve eserin izlediği yol hakkında detaylı bilgilere ulaşılabilmektedir. Birden fazla mühre sahip olan kişilerin mühürleri incelenerek biyografilerine dair farklı bilgilere ulaşılabilir.

Atıf yapmak için : Yıldız, B. (2024). Yazma eserlerde vakıf kayıtları ve mühürlerin biyografik değeri. Nigarhane, 4(1), 68-85. https://doi.org/10.54496/Nigarhane.2024.21

Açıklama : Yazarların hiçbiri, bu makalede bahsedilen herhangi bir ürün, aygıt veya ilaç ile ilgili maddi çıkar ilişkisine sahip değildir. Araştırma, herhangi bir dış organizasyon tarafından desteklenmedi.Yazarlar çalışmanın birincil verilerine tam erişim izni vermek ve derginin talep ettiği takdirde verileri incelemesine izin vermeyi kabul etmektedirler. None of the authors, any product mentioned in this article, does not have a material interest in the device or drug. Research, not supported by any external organization. grant full access to the primary data and, if requested by the magazine they agree to allow the examination of data.

Yazma Eserlerde Vakıf Kayıtları ve Mühürlerin Biyografik Değeri, Araştırma Makalesi,
2024, Vol. 4 (1)

Geliş Tarihi : 25.11.2024, Kabul Tarihi : 20.12.2024 , Yayın Tarihi : 31.12.2024